Wat is het mestcel activatie syndroom (MCAS)?

De hele dag onrust in je lichaam. Vanaf het moment dat je opstaat tot het moment dat je weer naar bed gaat. Intense onrust die zich uit in hartkloppingen, draaierigheid, rusteloosheid, angst voor alles en flinke hersenmist. En daarbij ook zo moe dat je bijna niet kan functioneren. Dit waren jarenlang een van de meest aanwezige klachten in mijn lichaam. Klachten die ook nauwelijks leken te stoppen, hoeveel rust ik ook nam. Totdat ik stuitte op MCAS (mestcel activatie syndroom). Een benaming voor een verscheidenheid aan klachten die sterk lijken op een histamine-intolerantie, maar wat nog net wat complexer is.

Wat is MCAS?

In mijn vorige artikel, over histamine-intolerantie, kon je al wat lezen over de rol van mestcellen in je lichaam. In dit artikel wil ik daar wat dieper op ingaan en zal ik uitleggen wat het mestcel activatie syndroom (MCAS) inhoudt.

Mestcellen zijn een type witte bloedcellen die zich overal in het lichaam bevinden, voornamelijk in de gebieden waar het lichaam in aanraking komt met de buitenwereld zoals je huid, je luchtwegen en je darmstelsel. De taak van mestcellen bestaat o.a. uit het beschermen tegen infecties, het helen van wondjes, ze zijn betrokken bij de aanmaak van nieuwe bloedcellen en bij het behouden van een goed immuunsysteem. Mestcellen bevatten tot ongeveer 200 verschillende chemicaliën, waarvan histamine een van de belangrijkste is. Deze chemicaliën worden vrijgegeven door het lichaam als het immuunsysteem vreemde indringers registreert. Deze indringers kunnen o.a. zijn: parasieten, schimmels, bacteriën of virussen maar ook allergenen en toxische stoffen. Zo krijgen mensen met een allergie bijvoorbeeld jeuk of kunnen ze moeilijk ademhalen. Dit zijn hele normale reacties bij een allergische reactie.

Wanneer kan het problemen geven?

Het gaat fout wanneer mestcellen elk deel in je systeem gaan beïnvloeden, zonder dat er een vreemde stof het lichaam binnentreedt. Ze reageren eigenlijk dan te snel of overactief op ”onschuldige” binnendringers. De benaming hiervoor is het mestcel activatie syndroom (MCAS) en dat kan je kortweg vertalen als mestcellen die overstuur zijn. De meest belangrijke stof die wordt vrijgelaten door mestcellen is histamine, een ontstekingsbevorderende stof die bij alle allergische reacties wordt vrijgelaten.

Als histamine opeens overal in je lichaam wordt vrijgelaten kan je tal van klachten krijgen. Als mestcellen in je darmen worden geactiveerd dan kan je last krijgen van misselijkheid, buikpijn, diarree, constipatie of overgeven. Als ze in je brein geactiveerd worden dan kan je last krijgen van angst, depressies, prikkelbaarheid, hoog- of overgevoeligheid, irritatie en vermoeidheid. Als ze activeren in je huid dan krijg je last van uitslag, eczeem en jeuk. En er zijn nog tal van andere reacties. Iedere persoon met MCAS is ook weer anders, dus niet iedereen heeft exact dezelfde soort klachten.

Zelf heb ik jarenlang last gehad van chronische vermoeidheid, chronische pijn (fibromyalgie-achtige klachten), buikpijn, en constipatie. Maar ook angst, onrust, hoog- of overgevoeligheid en snelle irritatie. Heel af en toe had ik ook weleens last van jeuk en ademhalingsklachten.

Op de lange termijn ontwikkelde zich ook andere, meer mentale klachten. Elke dag had ik of wel pijn, een continue onrustig gevoel of voelde ik me wazig in m’n hoofd. Omdat ik geen weet had waar deze klachten vandaan kwamen, keerde ik al snel naar binnen toe, omdat de buitenwereld voor me veel te intens werd. Ik begon m’n emoties op te kroppen en nam steeds minder deel aan de buitenwereld. Dit zijn de lange termijn effecten die het op mij had.

Wat zijn triggers die de mestcellen ontregelen?

Dit is een lastige vraag omdat dat voor elk persoon uniek is. Er is geen lijst met triggers die op iedereen van toepassing is.

Maar er zijn wel wat triggers bekend die voor een groot deel van de mensen gelden. Omdat histamine zo’n grote rol speelt bij MCAS zal histaminerijke voeding al snel je klachten verergeren. Histamine vind je voornamelijk in voeding die lange tijd bewaard is. Denk daarbij aan voeding in pakjes, gefermenteerde producten en gedroogde producten. Maar ook bijvoorbeeld vlees dat lang is gerijpt. En sommige producten bevatten een grote natuurlijke hoeveelheid aan histamine (zoals tomaten, avocado’s en aubergines).

Maar let op! Er is altijd bij iedereen een bepaalde hoeveelheid histamine aanwezig in het lichaam. Daarom is het voornamelijk belangrijk te letten op voeding én externe factoren die histamine vrijlaten in je bloed (lees: de mestcellen ontregelen). Histaminevrijlaters zitten o.a. in voedsel (citrusvruchten bijvoorbeeld), chemische stofjes (parfum, verzorgingsproducten, schoonmaakproducten) maar ook natuurlijke toxische stoffen zoals oxalaten en (de sporen) van schimmels.

Nogmaals, niet iedereen zal van dezelfde triggers last krijgen maar het is goed om wel op deze algemene dingen te letten.

Daarnaast kunnen mestcellen ook ontregeld raken door extreme warmte of kou, verandering in luchtdruk, of zware inspanning (zoals bij sporten). Of stress. Je kunt wel zien dat dingen die te extreem zijn altijd je mestcellen ontregelen.

Diagnose

MCAS is een zeer complexe aandoening en de reguliere geneeskunde weet hier helaas nog weinig van af. Een diagnose stellen is mogelijk in de reguliere geneeskunde, maar als het gaat om het bestrijden, of achterhalen waarom je dit hebt, bieden ze geen oplossing. Het beste wat ze kunnen bieden zijn mestcelstabiliserende medicijnen.

De beste oplossing is om iemand zoeken die er wat vanaf weet of zelf op ontdekkingstocht gaan. Ik ben zelf ook nooit de route van de reguliere geneeskunde opgegaan, omdat ik gelijk al wist dat ze me op lange termijn niet konden helpen. Ik vond een goede orthomoleculaire therapeut, die mij geholpen heeft met de diagnose en vervolgens ben ik een traject gestart om weer balans in m’n lichaam te krijgen en de oorzaken van m’n gezondheidsklachten aan te pakken.

In veel gevallen begint MCAS heel subtiel, in mijn geval tijdens mijn jeugd al. Toen wist ik alleen nog niet dat ik hier last van had. Daar kwam ik pas rond mijn 26e achter. Tijdens m’n jeugd waren het ook nog klachten die erg vaag waren en soms opstaken maar soms ook zomaar weer verdwenen. Maar de klachten waren wel zo verscheiden dat doktoren, artsen en ook natuurlijke genezers er vaak geen raad mee wisten.

In mijn geval begon het dus ook met niet hele duidelijke klachten en is het uiteindelijk uitgegroeid tot een serieus probleem waar ik op een gegeven moment geen vat meer op had. Als peuter had ik bijvoorbeeld al last van onderstaande symptomen:

• Allergische reacties

• Snel oog- of oorontstekingen

• Huiduitslag op verschillende plekken op het lichaam die soms heel hevig zijn en soms ook zomaar verdwijnen

• Darmproblemen. Van buikpijn tot obstipatie tot misselijkheid, waarbij soms overgeven

• Angstig of heel snel gespannen

• Hoofdpijnen

• Spierpijnen

• Slapeloosheid

• Slechte wondgenezing

Deze symptomen waren toentertijd lichtelijk aanwezig maar wel mee te leven. Maar naarmate je ouder wordt krijgt je lichaam natuurlijk ook meer te verduren. Je wordt door de jaren heen weleens ziek, je neemt medicijnen (antibiotica bijv.), je gaat misschien minder goed voor jezelf zorgen, je loopt een infectie op of je maakt iets traumatisch mee. Er zijn veel redenen te bedenken waardoor deze aandoening vele malen erger kan worden. Op een gegeven moment bereikte ik een punt dat het te erg werd en dat ik hulp moest gaan zoeken.

Wat kan je ertegen doen?

In eerste instantie dacht ik: ik doe een traject en dan ben ik waarschijnlijk wel binnen een paar maanden van mijn problemen af en kan ik weer verder met mijn oude leven.

Maar zo ging het helaas niet… Helaas is niet het goede woord, want de reis die hieruit ontstaan is heeft m’n hele leven veranderd.

Ik besefte al vrij snel dat ik zelf heel veel invloed had op hoe ik me kon voelen. Veranderingen in m’n dieet was het eerste wat ik toepaste: niks bewerkt en laag in histamine. De histaminegerelateerde klachten verdwenen toen als sneeuw voor de zon.

Maar de behandeling van MCAS is een stuk complexer dan histamine vermijden alleen. In het begin werd m’n MCAS zo snel getriggerd. Alleen al als ik bijvoorbeeld gestrest was, gesport had of parfum rook. Het was echt uitzoeken en continu aandachtig luisteren naar m’n lichaam om te ervaren waar ik wel of niet tegen kon. Jarenlang zo bewust bezig zijn met mezelf zorgde ervoor dat ik heel bewust werd van de signalen van m’n lichaam en dat ik een hele goede band opbouwde met m’n intuïtie. M’n intuïtie die eigenlijk altijd al tegen me sprak, ik hoefde alleen maar te luisteren.

Hierdoor veranderde m’n leefstijl compleet: van mezelf helemaal wegcijferen naar de hele dag aanvoelen wat voor mij goed voelt. Inmiddels ben ik 10 jaar verder en heb ik gelukkig heel weinig last meer van m’n MCAS.

Je kunt zelf veel dingen doen om beter te worden of om je klachten te verminderen:

• Een dieet laag in histamine: dit heeft voor mij het meeste geholpen om m’n klachten aanzienlijk te verminderen, zodat ik normaal de dag door kon komen en me ten minste helder en scherp kon voelen. Online zijn er tal van lijsten te vinden met voeding die je beter kan vermijden, en voeding die je wel prima kan eten.

• Een vers & onstekingsremmend dieet: verse en ontstekingsremmende voeding zijn nodig om de ontstekingswaarden omlaag te halen. Versheid is nodig vanwege dat voeding histamine-rijker wordt door veroudering of rijping. Zelf voel ik mij het beste bij biologisch voedsel dat volledig onbewerkt is. En groentes zorgen o.a. voor de ontstekingsremmende stoffen die je nodig hebt. Het kost wat tijd om elke dag maaltijden klaar te maken maar je krijgt er wel wat voor terug.

• Vitaminen & mineralen die mestcellen stabiliseren: verschillende soorten vitaminen staan erom bekend dat ze mestcellen stabiliseren. Zoals vitamine C of selenium. Daarnaast zijn er ook kruiden en specerijen die ditzelfde effect hebben. Kruiden zoals moringa, kamille, holy basil, pepermunt, gember, tijm en kurkuma. Ik drink bijvoorbeeld bijna dagelijks moringa en kamille thee.
  
  Goed om te weten: vitamines en mineralen werken samen. Neem je van het ene te veel, dan kan een andere uit balans raken. Het is raadzaam om niet zomaar grote hoeveelheden van dezelfde vitamines en mineralen te slikken. Alles werkt in balans. Een uitgebalanceerd suppletieplan op basis van wat jij nodig hebt is zeer aan te raden.

• Medicatie & supplementen: er zijn ook medicijnen en supplementen beschikbaar die mestcellen kunnen stabiliseren of histamine kunnen blokkeren. Van medicijnen weet ik vrij weinig af dus daar zal ik niet verder op ingaan. Supplementen die je zou kunnen gebruiken hiervoor zijn o.a. Quercetine, Bromelaïne, Nigella Sativa, Brandnetel en Mangosteen. Ook helpen binders zoals Actieve Houtskool, Zeoliet of Pectine, om histamine te verminderen in je lichaam.

• Stress vermindering:
  En tot slot, ook zo belangrijk. Ga veel meer ontspannen. Mensen met MCAS hebben vaak een ontregeld zenuwstelsel (sympathisch zenuwstelsel). Een sympathisch zenuwstelsel zorgt ervoor dat mestcellen ontregeld raken. Ik geloof zelf niet dat stress alleen de onderliggende oorzaak is van klachten maar het wel kan verergeren. Wat mij enorm heeft geholpen is dat ik nu werk heb waar ik veel energie uit haal en blij van word. Daarnaast doe ik elke dag aan meditatie, yoga en luister ik goed naar mezelf. Als ik vermoeid ben dan neem ik rust.

Kan je jezelf genezen hiervan?

Hoewel MCAS een complexe aandoening is zijn veel mensen erin geslaagd hun klachten sterk te verminderen of zelfs langdurig in remissie te brengen. Maar het vraagt wel om een goede aanpak, en ook eigen toewijding om je leven aan te passen. Er zitten namelijk veel achterliggende oorzaken achter MCAS.

Als je eenmaal gediagnosticeerd bent met MCAS (of een histamine-intolerantie) dan raad ik zelf aan om eerst te kijken wat aanpassingen aan je voeding en leefstijl kunnen doen. Dus je dieet opschonen, histamine verminderen in je dieet en ook letten op externe triggers. Hierdoor creëer je een basis, van waaruit je lichaam rustiger en meer in balans voelt, en je verder kunt werken.

Om uiteindelijk echt beter te worden is het belangrijk om de onderliggende oorzaak van je problemen te vinden. Oorzaken kunnen o.a. zijn:

• Darmproblemen (lekkende darm)

• Slechte darmflora

• Leveroverbelasting

• Virale, bacteriële of parasitaire infecties

• Zware metalen in je lichaam

• Blootstelling aan schimmel

• Vitaminen- en mineralentekorten

• Genetische afwijkingen

• Trauma of onverwerkte emoties

Het vinden van de onderliggende oorzaak van je klachten kan een hele lange zoektocht zijn. Het beste is om dit samen te doen met iemand die hier verstand van heeft. Een natuur-, holistisch of orthomoleculair arts die veel afweet van intoleranties, histamine en mestcelactivatie is aan te raden.

Hopelijk heb je wat geleerd van dit artikel over MCAS. Mocht je nog vragen hebben, of ervaringen willen delen, laat deze dan hieronder achter in de reacties.

Heb je hulp nodig bij je MCAS? Stuur me dan een berichtje. Dan kijken we samen hoe we jouw situatie kunnen verbeteren.